Źródła informacji
Bilans
Bilans jednostki gospodarczej spełnia dwa zadania. Jest on dokumentem księgowym oraz sprawozdaniem finansowym57. Podstawą do jego sporządzenia są dane ewidencji księgowej, ujmujące wszystkie operacje gospodarcze dotyczące okresu sprawozdawczego. Składniki aktywów i pasywów wykazuje się w bilansie według rzeczywistego stanu z ostatniego dnia roku obrotowego, wynikającego z ewidencji księgowej, uzgodnionej z wynikami inwentaryzacji. W Polsce w obowiązującym wzorze bilansu przyjęto, w odniesieniu do aktywów zasadę wzrastającej płynności, zaś w odniesieniu do pasywów - zasadę rosnącego stopnia wymagalności58. W ramach przyjętego układu porządkowego aktywa i pasywa łączone są w grupy, które ułatwiają jego analizę.
Prawidłowy bilans powinien charakteryzować się zupełnością, rzetelnością, sprawdzalnością, przejrzystością i ciągłością. Wymienione cechy prawidłowego bilansu to zasady bilansowe, obowiązujące przy jego sporządzaniu.
Analiza bilansu rocznego kredytobiorcy
Analizę bilansu rocznego należy uznać za podstawę wszystkich informacji gromadzonych przez bank59. Bank ma prawo i obowiązek uzależnić udzielenie kredytu od przedstawienia przez kredytobiorcę rocznego bilansu. Powinna się ona koncentrować na trzech następujących dziedzinach:
wynik finansowy,
struktura bilansu,
trend rozwojowy.
Przedmiotem zainteresowań analizy wyniku finansowego powinno być uzyskanie następujących informacji:
- jak został osiągnięty wynik finansowy przedsiębiorstwa, co było źródłem tych osiągnięć, jak duże były podatki, jak ten wynik się kształtuje w stosunku do roku poprzedniego i do wyników osiągniętych przez podobne przedsiębiorstwa;
- jak wykorzystano osiągnięty zysk, jaka część pozostała w przedsiębiorstwie, a jaka została przejęta na prywatne potrzeby przedsiębiorcy, jak ten podział wyglądał w roku poprzednim i jak kształtuje się w podobnych przedsiębiorstwach.
Struktura bilansu koncentruje się na trzech dziedzinach:
- strukturze majątku, który posiada kredytobiorca (czy jego kapitał odbiega od struktury w przedsiębiorstwie tej branży);
- strukturze kapitału, a przede wszystkim wielkości udziału kapitału własnego w całości kapitału (bilansu);
- wzajemnym stosunku między pojedynczymi elementami strony aktywnej, a pojedynczymi elementami strony pasywnej.
Ocena składników majątkowych ujętych w bilansie ma wyjaśnić, czy istnieją kwotowo znaczące pozycje, które nie mają przypisanej im wartości księgowej60. W prostym ujęciu chodzi o ustalenie, czy ich wartość ewidencyjna nie odbiega wyraźnie od wartości rynkowej po jakiej mogą być sprzedane. Dotyczy to składników majątku rzeczowego. Pozycje finansowe ocenia się w kontekście możliwości ich windykacji.
Analiza trendu rozwoju przedsiębiorstwa ma podstawowe znaczenie dla oceny przedsiębiorstwa i banku61. Często bowiem określa się, że rozwój banku jest pochodną rozwoju przedsiębiorstwa. Analiza ta obejmuje trzy dziedziny:
wielkość i struktura wzrostu majątku przedsiębiorstwa;
struktura wzrostu kapitału posiadanego przez przedsiębiorstwo;
zestrojenie zmian majątkowych i kapitałowych w przedsiębiorstwie.
Rachunek zysków i strat
Rachunek zysków i strat to sprawozdanie ukazujące analityczny obraz wykazanego w bilansie, w jednej pozycji, wyniku działalności jednostki gospodarczej62. Zawiera ono zestawienie wartości operacji gospodarczych roku obrotowego, kształtujących wynik finansowy przedsiębiorstwa63. Jest sprawozdaniem dynamicznym, sporządzanym w rachunku narastającym za okres sprawozdawczy. Rachunek zysków i strat dostarcza informacji pozwalających na bieżącą, jak i roczną ocenę efektywności gospodarowania.
Może być on przedstawiony w postaci porównawczej (wersja I i II) lub kalkulacyjnej (wersja I i II). Przedsiębiorstwa przyjmujące wersję kalkulacyjną mają obowiązek w „informacji dodatkowej” przedstawić dane o kosztach w układzie rodzajowym64.
W Polsce przy sporządzaniu rachunku zysków i strat obowiązuje metoda brutto.
Przepływy środków pieniężnych
Przepływy środków pieniężnych (cash flow) za okresy minione i ich projekcje są badane na podstawie sporządzanych w tym celu zestawień65. Przepisy o rachunkowości wprowadziły wzory sprawozdań z przepływu środków pieniężnych66. Ujmują one szczegółowo ruch środków pieniężnych według ich rodzajów, są więc mocno rozbudowane. Ze względów praktycznych agreguje się dla potrzeb analizy bankowej pokrewne pozycje takich sprawozdań. Zestawienie ujmuje głównie przewidywane przepływy pieniężne w okresie kredytowania. Przepływy faktyczne w minionym okresie przyjmuje się, na podstawie sprawozdań, tylko w celu porównania przewidywanych wielkości z faktycznie zaistniałymi. Porównanie może ujawnić ewentualne zawyżanie przewidywanych wielkości, w celu uzyskania pożądanego obrazu sytuacji finansowej podmiotu wnioskującego o przyznanie kredytu.
Zestawienie to wskazuje, czy dana firma będzie mieć środki na spłatę kredytu, zatem może być ono ważną przesłanką oceny zdolności kredytowej firmy i podejmowanej decyzji o przyznaniu kredytu oraz jego wysokości.
komentarze
Copyright © 2008-2010 EPrace oraz autorzy prac.