www.eprace.edu.pl » kredyty-inwestycyjne » Kredytowanie działalności inwestycyjnej gmin » Procedura udzielania kredytów gminom na podstawie gminy Łask w Banku Pekao S.A. Odział w

Procedura udzielania kredytów gminom na podstawie gminy Łask w Banku Pekao S.A. Odział w

Wymagania prawne

Gmina Łask jest położona w dolinie rzeki Grabi. Obszar ten ze względu na swoje położenie (blisko Łodzi), walory turystyczno-krajoznawcze oraz czystość ekologiczną stał się atrakcyjny dla inwestorów prowadzących działalność turystyczno-wypoczynkową. Wychodząc naprzeciw ich oczekiwaniom i dbając o zachowanie czystości ekosystemu Rada Gminy podjęła decyzję o modernizacji i rozbudowie Miejskiej Oczyszczalni Ścieków w Łasku (Uchwała Nr IX/124/99 z dnia 21 września 1999 roku98). Inwestycja ta ma być sfinansowana ze środków własnych, dopłaty z WFOŚiGW99 (Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej) oraz kredytem preferencyjnym udzielonym przez Bank Pekao S.A. Oddział w A.

Wraz z wnioskiem składanym do WFOŚiGW o przyznanie dopłaty, w którym określa się: zadanie, harmonogram rzeczowo-finansowy100 na zadanie (kwotę kredytu, wartość kosztorysową zadania, wysokość posiadanych środków własnych, cykl realizacji zadania, termin rozpoczęcia i zakończenia zadania), proponowane terminy spłaty, planowany efekt ekologiczny zadania i sposób jego potwierdzenia, termin uzyskania efektu ekologicznego, wymagane są również następujące załączniki:

Ponadto Urząd Miejski w Łasku zwrócił się do Regionalnej Izby Obrachunkowej z prośbą101 o wydanie opinii o możliwości spłaty kredytu komercyjnego, który Gmina zamierza zaciągnąć w Banku Pekao S.A. Oddział w A zgodnie z Uchwałą Rady Miejskiej w Łasku Nr IX/124/99 z dnia 21 września 1999 r.

Wymagania bankowe

Pozytywna ocena Funduszu oraz Regionalnej Izby Rozrachunkowej102 pozwala Bankowi przystąpić do oceny wniosku kredytowego (wraz z wymaganymi dokumentami) wg procedur bankowych.

Wniosek kredytowy

Stroną uprawnioną do zawarcia transakcji kredytowej jest pojedyncza gmina lub związek międzygminny. W przypadku finansowania przedsięwzięcia inwestycyjnego realizowanego przez porozumienie gmin zawarcie umowy jest sygnowane przez wszystkich uczestników Porozumienia Gmin. Strona uprawniona do zawarcia transakcji kredytowej będzie poniżej określana jako gmina - Wnioskodawca.

Gmina ubiegając się o przyznanie kredytu składa wniosek kredytowy w formie pisemnej na wzorze obowiązującym w Banku dla właściwego rodzaju transakcji kredytowej.

Wniosek winien być podpisany przez dwóch członków zarządu gminy lub jednego członka zarządu i osobę upoważnioną przez zarząd, o ile statut nie stanowi inaczej. Wniosek musi być kontrasygnowany przez skarbnika gminy.

Załączniki do wniosku.

Do wniosku kredytowego klient wypełnia następujące załączniki:

Dane finansowe umieszczone przez Klienta w załącznikach powinny dotyczyć stanu aktualnego, tj. przynajmniej na ostatni dzień przedostatniego miesiąca poprzedzającego złożenie wniosku kredytowego oraz prognozy na cały okres kredytowania. Ilość okresów na jakie powinna być podzielona prognoza uzależniona jest od charakteru transakcji, jej rodzaju oraz okresu kredytowania.

Dokumenty wymagane od klienta.

Zakres dokumentacji załączanej przez gminę ustalany jest każdorazowo przez inspektora w zależności od rodzaju kredytu, o który się ubiega.

Do wniosku kredytowego gmina dołącza niżej wymienione dokumenty:

• Statut gminy lub wyciąg ze statutu,

• Sprawozdanie zarządu gminy z wykonania budżetu - ostatnie sporządzone (za I półrocze lub za ostatni rok),

• Sprawozdanie z wykonania budżetu gminy za okres od ł stycznia do końca IV kwartału za ostatnie dwa lata,

• Opinie RIO w sprawie wykonania budżetów gminy za ostatnie dwa lata,

• Uchwałę budżetową wraz z załącznikami (ewentualnie projekt budżetu do czasu uchwalenia budżetu lub decyzja Regionalnej Izby Obrachunkowej w przypadku nieuchwalenia budżetu do 31 marca roku budżetowego)103,

• Opinia RIO w sprawie projektu budżetu gminy,

• Opinia RIO w sprawie informacji złożonej przez zarząd gminy o przebiegu wykonania budżetu za I półrocze,

• Uchwały Rady gminy podjęte w następujących sprawach:

- wybór burmistrza, wybór zarządu oraz powołanie skarbnika gminy - do wglądu,

- ustalenie maksymalnej wysokości pożyczek i kredytów krótkoterminowych zaciąganych przez zarząd w roku budżetowym,

- określenie kwoty, do której zarząd gminy może samodzielnie zaciągać zobowiązania,

- zaciąganie długoterminowych kredytów i pożyczek,

• Dokumenty dotyczące zabezpieczenia zwrotności kredytu, określone w odrębnych uregulowaniach,

• Kopie umów o kredyt/pożyczkę zaciągniętych w innych bankach - o ile klient udostępni;

dopuszcza się możliwość przyjęcia kopii umów bez ujawnienia nazwy kredytodawcy,

• Opinia RIO o możliwości spłaty kredytu - wydawana w przypadku, gdy Bank Pekao SA nie prowadzi bankowej obsługi budżetu gminy104,

• Dokumenty wymagane dodatkowo przy kredytach inwestycyjnych:

- Specyfikacja istotnych warunków zamówienia, w przypadku wyboru oferenta w trybie ustawy o zamówieniach publicznych,

- Uchwały dotyczące:

==> wyboru oferenta, tj. wykonawcy inwestycji i kredytodawcy,

==> podjęcia inwestycji,

==> zawarcia umowy z wykonawcą, jeżeli inwestycja jest w toku,

- Sprawozdanie z realizacji inwestycji lub protokoły odbioru już zrealizowanych zadań oraz protokoły robót w toku,

- Biznes plan dotyczący inwestycji, który w szczególności powinien zawierać:

==> założenia techniczno - ekonomiczne,

==> zbiorcze zestawienie kosztów

==> harmonogram rzeczowo - finansowy przedsięwzięcia inwestycyjnego105,

- Plan wieloletni rozwoju gminy w ujęciu rzeczowym i finansowym106.

Klient powinien otrzymać „Wykaz dokumentów wymaganych przy składaniu wniosku kredytowego" - Załącznik nr B 8 z zaznaczonymi dokumentami, które go dotyczą. Klient zobowiązany jest okazać do wglądu oryginały wszystkich dokumentów, które stanowią uzupełnienie wniosku kredytowego. Potwierdzeniem otrzymania wymaganych dokumentów jest wykaz zamieszczony w Załączniku nr B9, w którym inspektor wpisuje daty otrzymania poszczególnych dokumentów. Dostarczone przez klienta dokumenty winny zostać zweryfikowane przez inspektora pod względem formalnym.

Oprócz pozyskiwania od gminy informacji zawartych w dokumentach i załącznikach do wniosku kredytowego, inspektor kredytowy obowiązany jest do samodzielnego zbierania różnego rodzaju informacji mogących służyć pogłębieniu analizy ekonomicznej gminy. W szczególności wskazane jest pozyskanie informacji stanowiących charakterystykę gminy, których zakres ramowy zamieszczony został w części I Raportu o gminie - Załącznik nr B3. Pozyskiwanie tych informacji powinno być w miarę możliwości jak najszersze, przy czym zakres szczegółowości powinien wynikać z rodzaju kredytu, jego przeznaczenia oraz okresu kredytowania.

Wniosek kredytowy wraz z załącznikami oraz dokumentami uzupełniającymi stanowi podstawę do dokonania przez inspektora oceny zdolności kredytowej klienta oraz oceny ryzyka zamierzonej transakcji.

Wniosek kredytowy podlega rozpatrzeniu w przypadku gdy:

1) wnioskowana transakcja nie spowoduje przekroczenia łącznej kwoty kredytów i pożyczek określonej w planie budżetu gminy na rok bieżący,

2) suma rat wraz z należnymi odsetkami od zaciągniętych pożyczek, kredytów, potencjalnych kwot wynikających z udzielonych przez gminę poręczeń oraz przypadających do wykupu na dany rok obligacji i innych papierów dłużnych wyemitowanych przez gminę pomniejszona o kwotę zaciągniętych kredytów i pożyczek, dla których ustanowiono zabezpieczenie na mieniu gminy, nie przekracza 15 % planowanych dochodów budżetu gminy,

3) suma planowanych i zaciągniętych pożyczek lub kredytów krótkoterminowych na pokrycie występującego w ciągu roku deficytu budżetowego nie przekracza kwoty 10 % wydatków planowanych na dany rok i zobowiązania te zostaną spłacone w tym samym roku w którym zostały zaciągnięte,

4) została przedłożona uchwała rady gminy ustalająca maksymalną wysokość pożyczek i kredytów krótkoterminowych oraz uchwała zarządu gminy o zaciągnięciu przez gminę pożyczki / kredytu krótkoterminowego lub odpowiednio uchwała rady gminy o zaciągnięciu pożyczki / kredytu długoterminowego.

Analiza wniosku kredytowego gminy dokonywana jest w następujących etapach:

1. Analiza podstawowych informacji o gminie zawarta w Raporcie o gminie - Załącznik nr B3

2. Ocena zdolności kredytowej zawarta w Arkuszu analitycznym dla gmin –

Załącznik nr B4

3. Analiza transakcji kredytowej zawarta w Arkuszu analizy transakcji kredytowej -Załącznik nr B 5.

4. Klasyfikacja do grupy ryzyka bankowego zawarta w Arkuszu klasyfikacji należności z tytułu ryzyka bankowego dla gmin - Załącznik nr B7.

Ocena zdolności kredytowej gminy

Ocena zdolności kredytowej dokonywana jest w oparciu o wszystkie przedłożone przez klienta dokumenty, a w szczególności w oparciu o informacje dotyczące wielkości: budżetu gminy, jej zobowiązań, dotychczasowej działalności oraz prognozowanej w okresie objętym wnioskiem.

Zakres analizy zdolności kredytowej.

Analiza zdolności kredytowej gminy powinna zawierać charakterystykę i ocenę następujących obszarów problemowych:

1) budżetu za ostatnie dwa lata, tj. wykonanie dochodów i wydatków, ocena wyniku budżetu gminy, przyczyny wystąpienia nadwyżki bądź niedoboru budżetowego i struktury jego finansowania.

2) budżetu gminy za rok bieżący, tj.

- omówienie poziomu planowanych dochodów i wydatków gminy, ich struktury, wyniku budżetu oraz źródeł pokrycia ewentualnego niedoboru,

- ocena stopnia realizacji budżetu gminy,

3) stopnia obciążeń gminy, w szczególności w rozumieniu art. 24 ustawy o finansowaniu gmin,

4) wskaźników analitycznych,

5) ocena współpracy klienta z Bankiem i innymi bankami.

Przy analizowaniu sprawozdań budżetu gminy należy pamiętać, że są one sporządzane przy zastosowaniu zasady kasowej. W sprawozdaniach z wykonania budżetu gminy dochody i wydatki oraz rozchody i przychody wykazywane są w kwotach faktycznie zrealizowanych.

Ważnym elementem oceny zasobności gminy jest analiza tendencji kształtowania się wyniku budżetu gminy na przestrzeni ostatnich kilku lat. Uzupełnieniem oceny poziomu wyniku budżetu każdorazowo powinna być analiza jego struktury, tj. zbadania przyczyn występowania niedoboru lub nadwyżki. Nadwyżka bowiem nie zawsze oznacza nadmiar otrzymywanych dochodów nad potrzebami gminy, ale może być konsekwencją niezrealizowania planowanych w budżecie wydatków. Niedobór natomiast może powstać na skutek opóźnień w realizacji założonych dochodów.

Wskaźniki analityczne.

Wykaz podstawowych wskaźników finansowych wykorzystywanych w analizie kondycji gmin wraz z ich definicjami i interpretacją zamieszczono w tabeli nr l.

Tabela nr 1. Zestawienie wyników finansowych dla gmin.


Lp.

Nazwa wskaźnika

Definicja Interpretacja
1. Wskaźnik dochodowości (dochody ogółem –dotacje) na jednego mieszkańca Jest miernikiem zamożności gminy. Im wyższy poziom wskaźnika tym z większą łatwością gmina wykonuje zadania na rzecz swoich mieszkańców. Należy jednak pamiętać, iż wysoki wskaźnik dochodowości może wynikać z niewielkiej gęstości zaludnienia.
2.

Udział podatku od nieruchomości w dochodach ogółem (bez dotacji)


 podatek od nieruchomości *100 /dochody ogółem -dotacje Jest to jeden z najistotniejszych składników dochodów własnych gminy, najwyższą wartość osiąga w gminach przemysłowych.
3. Poziom wydatków inwestycyjnych w wydatkach ogółem wydatki inwestycyjne *100/ wydatki ogółem Rozmiary inwestycji są związane z poziomem zamożności gminy. Trzeba jednak pamiętać, że im mniej ludności zamieszkuje daną gminę tym mniejszy jest zakres zadań realizowanych przez gminę, a tym samym większa część dochodów może być przeznaczona na inwestycje. Jednocześnie w wydatkach inwestycyjnych znajdują pokrycie środki otrzymane przez gminę w formie dotacji.

Gminy o najwyższym wskaźniku dochodowości osiągają najniższe poziomy wydatków inwestycyjnych z powodu dużej ilości realizowanych zadań własnych.
4. Wskaźnik zadłużenia107 obsługa zobowiązań w bieżącym roku * 100 / dochody budżetu ogółem zrealizowane w roku poprzednim Jest to wskaźnik oparty o wymóg ustawy o finansowaniu gmin przy zastosowaniu następującego założenia: gmina będzie zmuszona do prowadzenia obsługi bieżących zobowiązań na poziomie dochodów wykonanych w roku ubiegłym.
5. Struktura 1 dochody ogółem zrealizowane w roku bieżącym *100 / dochody ogółem budżetu + przychody zrealizowane w roku bieżącym Wskaźnik określa poziom środków własnych gminy. Dopełnienie do jedności tego wskaźnika określa udział uzyskanych środków obcych w środkach finansowych gminy.
6. Struktura 2 Wydatki ogółem zrealizowane w roku bieżącym * 100 / wydatki ogółem + rozchody zrealizowane w roku bieżącym Wskaźnik określa poziom wydatków poniesionych na realizację zadań własnych gminy. Dopełnienie do jedności tego wskaźnika określa udział spłat pozyskanych środków obcych w środkach finansowych gminy.
7. Poziom wydatków finansowych Wydatki finansowe zrealizowane w roku bieżącym * 100 / wydatki ogółem zrealizowane w roku bieżącym Wskaźnik ten określa udział wydatków związanych z pozyskiwaniem środków obcych w wydatkach gminy.

Klasyfikacja gmin wg ich kondycji finansowej.

Biorąc za kryterium sytuację ekonomiczno - finansową gminy wyróżnia się 4 podstawowe profile:

A1 - gminy o bardzo dobrej kondycji finansowej. Wartości wskaźników finansowych

kształtują się na poziomie osiąganym przez najlepsze gminy danej kategorii w kraju,wg ratingów sporządzanych przez Agencję Rozwoju Komunalnego,

A2 - gminy o dobrej i przeciętnej kondycji finansowej. Wartości wskaźników finansowych kształtują się powyżej i na poziomie średnich dla gmin danej kategorii w kraju,

B - gminy o kondycji słabszej niż przeciętna. Wartości wskaźników finansowych kształtują się poniżej średnich dla gmin danej kategorii w kraju,

C - gminy o niezadowalającej kondycji finansowej. Wartości wskaźników finansowych kształtują się znacznie poniżej średnich dla gmin danej kategorii w kraju.

Klasyfikacja gminy do odpowiedniego profilu dokonywana jest na podstawie punktowej oceny kondycji. Punktacja odpowiadająca poszczególnym wskaźnikom zawarta jest w poniższej matrycy.

Matryca punktacji dla analizy wskaźnikowej gmin


  1. Wskaźnik dochodowości

kategorie gmin:

gmina miejska – miasta powyżej 50 tyś mieszkańców


Wskaźnik [zł] >1.040 <1.040-850) <850-710) <=710
Punkty 40 20 10 0

pozostałe gminy


Wskaźnik [zł] >745 <745-675) <675-625) <=625
Punkty 40 20 10 0

  1. Udział wydatków inwestycyjnych w wydatkach ogółem

kategorie gmin:

gmina miejska – miasta powyżej 50 tyś mieszkańców


Wskaźnik [%] >25,5 <25,5-20,5) <20,5-14,0) <=14,0
Punkty 20 10 5 0

pozostałe gminy


Wskaźnik [%] >31,5 <31,5-23,5) <23,5-17,0) <=17,0
punkty 20 10 5 0

  1. Wskaźnik zadłużenia


Wskaźnik [%] <=10 (10-15> (15-20> >20
punkty 25 15 5 0

4. Udział podatku od nieruchomości w dochodach ogółem (bez dotacji)

gmina miejska


Wskaźnik [%] >18 <18-15) <15-13) <=13
Punkty 15 10 5 0

gmina miejsko-wiejska


Wskaźnik [%] >16 <16-11,5) <11,5-8) <=8
Punkty 15 10 5 0

gmina wiejska


Wskaźnik [%] >10 <10-6) <6-4) <=4
Punkty 15 10 5 0

Ocena kondycji gminy stanowi sumę punktów z analizy wskaźnikowej. Otrzymana ilość punktów stanowi podstawę do dokonania klasyfikacji gminy do określonego profilu.

Przedziały punktowe klasyfikacji zawiera poniższa tabela:


Profil A1 A2 AB

BA

 B C
punkty >=75 (75-55> (55-40> (40-25> <25

Analiza transakcji kredytowe

Analiza transakcji kredytowej dokonywana jest według schematu zawartego w załączniku nr B 5 - Analiza transakcji kredytowej. Na analizę tę składa się;

1) opis wnioskowanej transakcji

2) ocena ryzyk specyficznych

3) ocena prawnych zabezpieczeń

4) ocena przedsięwzięcia inwestycyjnego - w przypadku kredytu inwestycyjnego.

Analizując transakcję kredytową należy brać pod uwagę ograniczenia wynikające z ustawy o finansowaniu gmin, opisane szerzej w rozdziale III.

W trakcie analizy należy ustalić czy wnioskowana transakcja odpowiada potrzebom finansowym gminy oraz wskazać główne czynniki ryzyka z nią związane.

Ocena ryzyk specyficznych

Ważnym elementem analizy transakcji kredytowej jest identyfikacja i ocena ryzyk specyficznych z nią związanych. Z transakcjami zawieranymi z gminami mogą wiązać się następujące rodzaje ryzyk, właściwych dla jednostek samorządu terytorialnego lub związanych z sytuacją gospodarczą i polityczną państwa:

1) ryzyko pogorszenia sytuacji finansowej gminy na skutek zwiększenia jej zadań

Przekazanie gminie nowych zadań wymaga zapewnienia środków finansowych na ich realizację (art. 7 ust. 3 ustawy o samorządzie). W praktyce bardzo często wydatki na przekazywane gminom zadania są niedoszacowane przez państwo. W efekcie, gmina chcąc sprostać potrzebom mieszkańców podejmuje się dofinansowania nowych zadań, ograniczając przez to wydatki na inne dziedziny działalności lub też powodując konieczność zaciągania dodatkowych kredytów.

2) ryzyko instytucjonalne

Jest ryzyko związane z kształtowaniem poziomu dochodów jednostek samorządu terytorialnego, wynikające z możliwości wprowadzenia zmian regulacji prawnych i podatkowych.

3) ryzyko wzrostu inflacji

Ryzyko to wystąpi w sytuacji, gdy spowodowany inflacją wzrost wydatków będzie wyższy aniżeli dochodów, co może nastąpić w wyniku pogorszenia ogólnej sytuacji gospodarczej kraju lub regionu, spadku koniunktury gospodarczej, wzrostu bezrobocia, czy też spełniania populistycznych obietnic przedwyborczych itp.

4) ryzyko opóźnienia w realizacji inwestycji

Konsekwencją tego ryzyka może być wzrost wydatków gminy, a co za tym idzie konieczność zapewnienia źródeł ich pokrycia.

5) ryzyko niestabilności gospodarczej i politycznej

Z ryzykiem tym wiąże się niebezpieczeństwo recesji, wzrostu inflacji oraz bezrobocia. Na te zmiany mogą mieć wpływ czynniki zewnętrzne, w niewielkim stopniu zależne od państwa oraz wewnętrzne np. zmiana układu sil w parlamencie. Wydarzenia te wpłyną na dochody gminy, czerpane z podatków i opłat. Występuje przy transakcjach długoterminowych.

6) ryzyko braku zakładanych źródeł finansowania

Występuje zawsze przy długookresowych inwestycjach finansowanych środkami obcymi.

7) ryzyko przeszacowania dochodów budżetu

Przy przygotowywaniu budżetu w zakresie dochodów możliwe jest zbyt optymistyczne oszacowanie wpływów budżetu, przez co plan może zakładać również wyższe wydatki. Przy nie sprzyjających warunkach taka sytuacja jest powodem tworzenia deficytu budżetowego, co może prowadzić do zaburzeń

płynności.

8) ryzyko nie przewidzianego zwiększenia wydatków budżetu

Możliwy jest nagły, nie przewidziany w planie wzrost wydatków budżetowych, przekraczający poziom rezerwy budżetowej (np. związanych z klęską żywiołową). Źródłem pokrycia tych wydatków może być zmniejszenie innych wydatków lub też lub zwiększenie zadłużenia.

9) ryzyko społeczne

Jest związane z brakiem akceptacji mieszkańców gminy dla zamierzonych działań (głównie inwestycyjnych np. budowa wysypiska śmieci, autostrady).

10) ryzyko kursowe

Wystąpi w przypadku kredytów dewizowych.

11) ryzyko związane z zastosowaniem nowych nie sprawdzonych technologii

Może wystąpić wówczas, gdy gmina w celu zaspokojenia potrzeb publicznych zastosuje nowe nie sprawdzone technologie, których zamierzony efekt nie zostanie osiągnięty. W wyniku takiej inwestycji gmina poniesie wydatek bez efektu, a w konsekwencji konieczne będą kolejne nakłady finansowe.

12) inne ryzyka

Mogą też wystąpić inne nie opisane wyżej ryzyka wynikające zarówno ze specyfiki gminy jak i samej transakcji.

Ocena prawnych zabezpieczeń

Po zbadaniu zgodności wnioskowanego kredytu z faktycznymi potrzebami gminy następnym etapem analizy jest ocena prawnych zabezpieczeń. Przy wyborze formy zabezpieczenia kredytu należy postępować z zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa oraz obowiązującym w Banku zarządzeniem dotyczącym prawnych zabezpieczeń wierzytelności Banku. Ustanawiając zabezpieczenie na majątku gminy należy zwrócić szczególną uwagę na wydźwięk społeczny przy ewentualnej egzekucji wierzytelności Banku przy wykorzystaniu przyjętych zabezpieczeń.

W przypadku gminy nie stosuje się następujących zabezpieczeń:

a) przelewu wierzytelności z tytułu dotacji celowych, subwencji oraz udziału gminy w podatkach stanowiących dochód budżetu państwa,

b) zastawu na prawach i rzeczach ruchomych oraz przewłaszczenia rzeczy ruchomych będących własnością gminy a związanych z wykonywaniem zadań własnych gminy oraz zadań zleconych z zakresu administracji rządowej,

c) zastawu na obligacjach i innych papierach dłużnych emitowanych przez gminę będących w obrocie pierwotnym bądź wtórnym,

d) hipoteki na nieruchomościach służących wykonywaniu zadań własnych gminy oraz zadań zleconych z zakresu administracji rządowej, a także hipoteki na nieruchomościach nie będących wyłączną własnością gminy.

Ustanowienie hipoteki na nieruchomości gruntowej oraz ustanowienie zastawu na udziałach i akcjach posiadanych przez gminę może być dokonane po udzieleniu zgody przez radę gminy w formie uchwały bądź zgodnie z zasadami uchwalonymi przez radę gminy.

Jako zabezpieczenie płynne należy traktować:

a) poręczenie Skarbu Państwa,

b) gwarancje, awale i poręczenia banków krajowych oraz banków krajów należących do OECD lub,

c) zastaw na prawach z papierów wartościowych emitowanych przez Skarb Państwa lub NBP,

d) zastaw na prawach z papierów wartościowych emitowanych bądź poręczanych przez banki krajowe lub, (z wyłączeniem praw z akcji oraz papierów wartościowych, których emitentem jest gmina - wnioskodawca),

e) zastaw na prawach z papierów wartościowych, których emitentem jest rząd lub bank centralny kraju należącego do OECD,

f) zastaw na prawach z akcji spółek notowanych na giełdzie papierów wartościowych,

g) hipotekę na nieruchomościach będących wyłączną własnością gminy,

h) kaucję w postaci środków pieniężnych lub papierów wartościowych wymienionych w punktach: c, d, e, f,

i) udzielenie przez gminę pełnomocnictwa dla Banku do dysponowania środkami zgromadzonymi na wydzielonym subkoncie rachunku bankowego gminy w wypadku nie spłacenia przez gminę wymagalnej raty odsetkowej i/lub kapitałowej. Warunkiem zapewniającym uznanie tego zabezpieczenia za płynne jest zobowiązanie gminy do gromadzenia na ww. subkoncie środków stanowiących dochody własne z tytułu:

• podatku od nieruchomości,

• podatku rolnego,

• podatku opłacanego w formie karty podatkowej,

• podatku od spadku i darowizn,

• opłat skarbowych,

• opłat eksploatacyjnych,

• innych bezpośrednich dochodów gminy np. z tytułu sprzedaży składników majątku.

Inspektor powinen obliczyć skorygowaną wartość zabezpieczeń zgodnie z Załącznikiem nr A20. W Raporcie należy podać wszystkie proponowane zabezpieczenia, osobę zabezpieczającego, wartość zabezpieczeń przed skorygowaniem oraz wartość skorygowaną.

Inspektor powinien odnieść się do relacji pomiędzy skorygowaną wartością zabezpieczeń a kwotą transakcji powiększoną o planowane dochody banku z tytułu odsetek oraz prowizji za pierwsze trzy miesiące.

Dla obliczenia skorygowanej wartości zabezpieczenia w formie pełnomocnictwa dla Banku do dysponowania środkami zgromadzonymi na wydzielonym subkoncie przyjmuje się wartość wskaźnika korygującego równą

100 %, pod warunkiem wystawienia przez gminę weksla własnego.

W przypadku zabezpieczeń majątkowych jako wartość zabezpieczenia przed skorygowaniem należy przyjąć wycenę dokonaną według cen rynkowych przez upoważnioną osobę lub wartość z polisy ubezpieczeniowej. Jeżeli przedmiot zabezpieczenia zakupiono w okresie ostatnich 6 miesięcy przed złożeniem wniosku kredytowego można przyjąć wartość z rachunku lub faktury potwierdzającej jego zakup.

Dopuszcza się zawarcie transakcji zabezpieczonej wyłącznie wekslem własnym in blanco wystawionym przez gminę, w przypadku gdy spełniony jest jeden z niżej określonych wymogów:

• kondycja gminy została oceniona jako dobra,

• Bank prowadzi podstawowy rachunek budżetu gminy,

• na terenie gminy została ustanowiona specjalna strefa ekonomiczna,

• gmina wygrała przetarg na realizację inwestycji podlegającej przepisom ustawy o zamówieniach publicznych,

Warunkiem natomiast zawarcia transakcji z gminą o słabej kondycji finansowej jest przyjęcie pełnego płynnego zabezpieczenia.

W przypadku transakcji zawieranych ze związkami komunalnymi i porozumieniami komunalnymi transakcja musi być zabezpieczona przez gminy - członków związku komunalnego lub porozumienia komunalnego.

Ocena przedsięwzięcia inwestycyjnego

W przypadku wnioskowania przez gminę o kredyt inwestycyjny inspektor załącza do Raportu notatkę zawierającą opis i ocenę przedsięwzięcia inwestycyjnego.

W szczególności notatka powinna zawierać:

1. ogólną charakterystykę projektu:

- cel, przedmiot i zakres oraz podmiot realizujący przedsięwzięcie,

- lokalizacja inwestycji,

- warunki techniczne realizacji projektu,

- zakres prac budowlano - montażowych,

- okres realizacji projektu

2. ocenę dokumentacji technicznej i prawnej projektowanej inwestycji,

3. ocenę sposobu finansowania inwestycji

4. ocenę ekonomiczno-finansową przedsięwzięcia - w przypadku inwestycji przynoszących dochody:

- nakładów inwestycyjnych,

- planowanych efektów,

- prognozy bilansu, rachunku wyników i przepływów gotówkowych odnoszących się do inwestycji,

5. ocenę wykonalności projektu.

Notatka powinna być sporządzona w oparciu o informacje zawarte w biznes planie i innych dokumentach przedłożonych przez gminę.

Konsekwencją dokonania analizy zdolności kredytowej gminy oraz analizy transakcji kredytowej jest sformułowanie przez inspektora propozycji decyzji kredytowej. Podsumowanie analizy wniosku kredytowego gminy wraz z propozycją decyzji kredytowej stanowi sporządzany przez inspektora arkusz „Rekomendacja transakcji kredytowej" (Załącznik nr A 21).

Monitorowanie

Monitorowanie gminy obejmuje następujące czynności:

1. bieżącą kontrolę wykorzystania i spłaty kredytu w zakresie:

- zgodności wykorzystania kredytu z celem na jaki został udzielony,

- terminowości spłat rat kapitałowych, należnych odsetek i prowizji wynikających z zawartych z Bankiem umów oraz realizacji dodatkowych warunków kredytowania,

2. bieżącą analizę informacji składanych przez kredytobiorcę oraz aktualizację zbioru danych o kredytobiorcy,

3. bieżącą obserwację działalności gminy na podstawie wszelkich dostępnych informacji z innych źródeł (np. prasa),

4. miesięczną klasyfikację należności z tytułu ryzyka bankowego,

5. tworzenie rezerw celowych na należności kredytowe, gwarancje i poręczenia spłaty kredytów i pożyczek.

Gmina jako kredytobiorca winna informować Bank o podejmowanych działaniach mających istotny wpływ na jej bieżącą i przyszłą sytuację finansową.

Bieżąca analiza informacji dokonywana jest w oparciu o dokumenty, do składania których gmina została zobowiązana w umowie kredytowej.

Podstawowym źródłem informacji o sytuacji finansowej gminy jest kwartalne sprawozdanie o zbiorczym wykonaniu budżetu gminy. Przedstawione w nim informacje wykazywane są w układzie według^ źródeł dochodów, tj. dochody własne, dochody będące udziałami w podatkach stanowiących dochód budżetu państwa, dotacje celowe, subwencje. Z wydatków ogółem zaś wyodrębnione są, przydatne do analizy, wydatki bieżące oraz inwestycyjne. W końcowej części sprawozdania zawarta jest informacja dotycząca źródeł finansowania deficytu budżetowego. Przy analizie kondycji gminy należy pamiętać, iż w sprawozdawczości gmin kredyty bankowe traktowane są jako przychody (a nie dochody), a ich spłata jako rozchody (a nie wydatki). Do wydatków natomiast należą odsetki bankowe od zaciągniętych kredytów i pożyczek. Uzupełnieniem informacji zawartych w sprawozdaniu kwartalnym są półroczne i roczne sprawozdania o dochodach - Rb 27 i wydatkach - Rb 28, sporządzane w układzie klasyfikacji budżetowej. Informacje zawarte w tych sprawozdaniach pozwalają na bieżącą analizę i kontrolę wykonania założonych w planie wydatków.

Gmina sporządza również wewnętrzne sprawozdanie Rb 25 o dochodach i wydatkach budżetowych w układzie klasyfikacji budżetowej, które może stanowić uzupełniające źródło informacji w przypadku zaistnienia okoliczności świadczących o pogorszeniu się kondycji gminy.

Wyniki monitorowania odnotowywane są w „Arkuszu monitorowania gminy" stanowiącym Załącznik nr B6.

Klasyfikacja należności banku z tytułu ryzyka bankowego

Klasyfikacja należności Banku względem gminy z tytułu ryzyka bankowego dokonywana jest w oparciu o dwa niezależne kryteria:

• terminowość spłaty kapitału i odsetek

• ocenę sytuacji ekonomiczno - finansowej gminy.

Klasyfikacja dokonywana jest co miesiąc według zasad określonych w zarządzeniu nr 13/94 Prezesa NBP z dnia 10 grudnia 1994 r. Fakt dokonania klasyfikacji powinien zostać odnotowany w Arkuszu klasyfikacji dla gmin z tytułu ryzyka bankowego.

W celu dokonania klasyfikacji należności wobec gminy należy porównać terminowość obsługi zadłużenia oraz profil kondycji gminy. O klasyfikacji do określonej grupy ryzyka bankowego decyduje gorszy wynik. Obrazuje to poniższa tabela:


Ocena sytuacji ekonomiczno- finansowej Terminowość spłaty kapitału i odsetek
Regularna obsługa Okres przeterminowania
Profile 1-3 mc-y 3-6 m-cy powyżej 6 m-cy
A1, A2, AB* I gr. II gr. III gr. IV gr.
BA*, B II gr. II gr. III gr. IV gr.
C, E, F, G III gr. III gr. III gr. IV gr.
E, F, G, H, K IV gr. IV gr. IV gr. IV gr.

* Transakcje zawierane z gminą, która w analizie wskaźnikowej otrzymała ocenę zawierającą się w przedziale punktowym <55; 40) mogą być klasyfikowane do profilu AB oraz do I grupy ryzyka bankowego o ile analiza ta oraz analiza ryzyka transakcji nie wskazują na istnienie zagrożenia terminowej ich obsługi. Uzasadnienie takiego wniosku powinno mieć formę pisemną.

Profile od E do K odpowiednio oznaczają:

E - przewidziana restrukturyzacja zadłużenia,

F - przewidywana windykacja; a w przypadku IV grupy ryzyka przewidziana lub trwająca windykacja,

G - po restrukturyzacji, posiada zdolność kredytową,

H - po restrukturyzacji, brak zdolności kredytowej,

K - przewidziane spisane należności w straty Banku.

Wyniki klasyfikacji gminy winny być udokumentowane w postaci „Arkusza klasyfikacji należności z tytułu ryzyka bankowego dla gmin” stanowiącego Załącznik nr B7.

Ocena wniosku kredytowego

Po dopełnieniu warunków procedury bankowej Bank Pekao S.A. Oddział w A podjął decyzję o udzieleniu kredytu preferencyjnego Gminie Łask na „Modernizację i Rozbudowę Oczyszczalni Ścieków” w Łasku108.

Za podjęciem takiej decyzji przemawiały następujące fakty:



komentarze

Copyright © 2008-2010 EPrace oraz autorzy prac.